Biuletyn 1(14)/2000  

Amoxil dose for strep throat and other infectious diseases (disease category: acute infectious diseases, i.e., bacterial or viral infections), administered in adults. Our professional Altamura customer service team is always ready to answer your. En plus, notre système immunitaire repose de cette maladie.

The most commonly used analgesic in the treatment of mild to moderate pain. Amoxicillin may be used for the treatment of a variety of infections, but the drug is most commonly used in the treatment of skin costo cialis originale farmacia infections, including boils, carbuncles and abscesses. Buy prednisolone acetate tablets with pay for prednisolone online.

The Turn of the Screw

Benjamina Brittena

Benjamin Britten (ur. w 1913 r., zm. w 1976 r.) zgodnie uważany za jednego z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku i za najważniejszego brytyjskiego kompozytora od czasów Henry’ego Purcella, był też niewątpliwie twórcą niezwykle wszechstronnym. Wielkie i małe formy wokalne i instrumentalne, ścieżki dźwiękowe do filmów dokumentalnych i Przewodnik po orkiestrze dla młodzieży – właściwie trudno byłoby znaleźć muzyczne gatunki, którymi Britten się nie zajmował. W jego bogatej i zróżnicowanej twórczości ważne miejsce zajmowała również opera.

Britten, urodzony 22 listopada – w dniu św. Cecylii, patronki muzyki, od najwcześniejszych lat miał kontakt z muzyką. Jego matka uwielbiała śpiew i choć nie była zawodową śpiewaczką, aktywnie uczestniczyła w życiu muzycznym rodzinnego Lowestoft, miasteczka we wschodniej Anglii. Dzięki jej przychylności mały „Benji” mógł bez przeszkód „bawić się w komponowanie” (jak to sam określał w późniejszych latach), a potem rozwijać swe zdolności pod kierunkiem kompozytora Franka Bridge’a i na studiach w Royal College of Music. Od początku swej „poważnej” twórczości Britten komponował utwory wokalne – najpierw pojedyncze pieśni na głos i fortepian i nieskomplikowane utwory na chór, później również całe cykle z bardziej rozbudowanym akompaniamentem (np. Serenada na tenor, róg i smyczki) i duże formy wokalne (np. Requiem wojenne). Pierwszy utwór sceniczny Brittena – operetka Paul Bunyan napisana i wystawiona w USA w 1941 r. – poniósł porażkę, do czego w dużej mierze przyczyniło się libretto W. H. Audena. Nie zraziło to jednak kompozytora do pisania dla teatru. Już następna jego próba w tej dziedzinie – opera Peter Grimes – była wielkim sukcesem. Wystawiony po raz pierwszy w 1945 r. w Londynie Grimes niemal od razu wszedł na stałe do repertuaru teatrów operowych nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale i na całym świecie i wciąż pozostaje najbardziej znanym i chyba najbardziej cenionym dziełem Brittena. Choć od początku lat 90-tych można zaobserwować wzmożone zainteresowanie innymi jego operami. Niektóre (np. Gloriana właściwie nie wystawiana od premiery w 1953 r.) dopiero teraz są „odkrywane” przez publiczność i krytykę.

Wśród następnych utworów scenicznych Benjamina Brittena znalazły się zarówno opery wymagające, podobnie jak Grimes, dużej orkiestry, chóru i wielu solistów (Billy Budd), jak i opery kameralne (The Rape of Lucretia, The Turn of the Screw) pisane dla English Opera Group – zespołu utworzonego przez Brittena, librecistę i producenta Erica Croziera oraz scenografa Johna Pipera specjalnie do wykonywania współczesnych oper kameralnych, opery komponowane z myślą o dziecięcej widowni (The Little Sweep, Noye’s Fludde) oraz inspirowane teatrem japońskim bardzo ascetyczne „przypowieści” (Curlew River, The Burning Fiery Furnace i The Prodigal Son) – nie nazywane już właściwie operami. Wspólnie z Peterem Pearsem – swym wieloletnim partnerem, dla którego napisał wszystkie główne tenorowe partie w swoich utworach – Britten napisał również libretto do Snu nocy letniej, uważanego za jedną z najbardziej udanych operowych adaptacji Szekspira.

Wiele z utworów Brittena (nie tylko operowych) miało swoją premierę na corocznym Festiwalu w Aldeburgh (poświęconym nie tylko twórczości Brittena i nie tylko muzyce współczesnej). Festiwal (odbywający się zresztą do dziś) powołany do życia przez Brittena i Pearsa w 1948 r. stał się bardzo szybko ważną instytucją w świecie muzycznym. Do małej nadmorskiej miejscowości w hrabstwie Suffolk zaczęli przyjeżdżać tak wybitni artyści jak Dietrich Fischer-Dieskau czy też Mścisław Rostropowicz i jego żona Galina Wiszniewska, którzy stali się bliskimi przyjaciółmi kompozytora.

Premiera The Turn of the Screw odbyła się na Weneckim Biennale w 1954 r. Libretto (autorstwa Myfanwy Piper) oparte zostało na opowiadaniu Henry’ego Jamesa pod tym samym tytułem. Tytuł ten w dosłownym tłumaczeniu znaczy „obrót śruby”. Znacznie ważniejsze od dosłownego jest tu jednak znaczenie idiomatyczne – „the turn of the screw” oznacza bowiem narastanie napięcia, zagrożenia, którego nie można znieść ani zrozumieć i od którego nie można uciec. Spotkałam kiedyś ten tytuł przetłumaczony jako „W kleszczach lęku”, co moim zdaniem całkiem nieźle oddaje istotę rzeczy.

Opowiadanie Jamesa, pełne niejasności, jest niezwykle trudne do przedstawienia na scenie. Czy duchy Quinta i panny Jessel faktycznie się ukazują, czy też może są wytworem neurotycznej wyobraźni Guwernantki? W operze duchy nie tylko są widoczne, ale również przemawiają. W opowiadaniu pełno jest jednak innych, o wiele istotniejszych aluzji. Co jest powodem dziwnego zachowania dzieci? Na czym właściwie polegał zły wpływ Quinta na dzieci i pannę Jessel i co właściwie zaszło w Bly przed przybyciem Guwernantki? Wydaje się, że również i opera nie rozwiązuje wszystkich tych zagadek, choć niewątpliwie słowa pani Grose w libretcie, że Quint na wiele sobie pozwalał… z dziećmi i panną Jessel… w dzień i w nocy, zdają się sugerować więcej, niż bardziej zawoalowane stwierdzenia u Jamesa.

Muzycznie The Turn of The Screw – opera kameralna, wymagająca zaledwie trzynastu instrumentalistów i sześciorga solistów – należy do najbardziej skomplikowanych oper Brittena. Dwa akty są podzielone na sceny (posiadające odrębne tytuły), z których każda jest wariacją na temat przedstawiony w pierwszej scenie po Prologu. Stosunkowo prosty temat, oparty na dwunastu dźwiękach (podobieństwo do systemu Schoenberga jest jedynie powierzchowne) rozwijany jest z wielką techniczną wirtuozerią poprzez kolejne wariacje, które znakomicie podkreślają narastające napięcie i coraz bardziej klaustrofobiczną atmosferę w Bly.

Dla ciekawostki warto dodać, że pierwszy wykonawca chłopięcej roli Milesa – David Hemmings – został w późniejszych latach znanym aktorem filmowym. Można go oglądać m. in. w roli fotografa w Powiększeniu Antonioniego.

TREŚĆ OPERY

OSOBY: Narrator, Quint – Tenor, Guwernantka – Sopran, Pani Grose – Sopran, Panna Jessel – Mezzosopran, Flora – Sopran, Miles – Sopran chłopięcy

PROLOG

Narrator (tenor, który później występuje w roli Quinta) opowiada, jak młoda kobieta została guwernantką dwójki osieroconych dzieci. Jedyny warunek postawiony przez mieszkającego w Londynie prawnego opiekuna dzieci – guwernantka pod żadnym pozorem nie może się z nim kontaktować.

AKT I

Scena 1: Podróż. Guwernantka, pełna wątpliwości i dziwnego niepokoju, podróżuje do Bly, wiejskiej rezydencji, gdzie czekają na nią mali wychowankowie.

Scena 2: Powitanie. Guwernantka przybywa na miejsce. Witają ją pani Grose, gospodyni, oraz dzieci, Miles i Flora. Ciepłe i serdeczne przyjęcie bardzo ujmuje młodą kobietę.

Scena 3: List. Guwernantka otrzymuje list z zawiadomieniem, że Miles został wydalony ze szkoły. Pani Grose zapewnia ją, że Miles na pewno nie jest złym, zepsutym chłopcem. Obie postanawiają nie zawiadamiać opiekuna dzieci.

Scena 4: Wieża. Podczas spaceru w ogrodzie guwernantka spostrzega obcego mężczyznę, który stoi na wieży.

Scena 5: Okno. W oknie salonu pojawia się dziwna postać – mężczyzna z wieży. Znika, gdy Guwernantka wybiega za nim do ogrodu. Pani Grose poznaje z opisu Quinta – kiedyś pracującego w Bly jako lokaj i wydalonego ze służby. Guwernantka jest przerażona, słysząc, że Quint już od pewnego czasu nie żyje. Wraz z panią Grose postanawia zrobić wszystko, by ochronić dzieci.

Scena 6: Lekcja. Miles prezentuje swoją wiedzę z łaciny. Guwernantka jest oczarowana inteligencją chłopca.

Scena 7: Jezioro. Guwernantka zabiera Florę na spacer nad jezioro. Obie widzą zjawę panny Jessel, poprzedniej guwernantki. Flora nie wydaje się być prze-straszona. Guwernantka zdaje sobie sprawę, że dzieci są świadome obecności duchów panny Jessel i Quinta i wcale nie czują się zagrożone.

Scena 8: Noc. Słychać wołania Quinta i panny Jessel wabiących do siebie Milesa i Florę. Nadejście Guwernantki i pani Grose płoszy zjawy.

AKT II

Scena 1: Nigdzie. Rozmowa pomiędzy Quintem i panną Jessel. Quint postanawia ostatecznie zdobyć Milesa, a panna Jessel – Florę.

Monolog. Guwernantka wyraża swoją bezradność i obawy.

Scena 2: Dzwony. Pani Grose sugeruje, że Guwernantka powinna zawiadomić opiekuna dzieci. Młoda kobieta jednak odmawia. Miles daje Guwernantce do zrozumienia, że zna doskonale jej myśli. Zdesperowana Guwernantka chce wyjechać z Bly. Wchodząc do pokoju, spostrzega przy biurku ducha panny Jessel.

Scena 3: Panna Jessel. Po spotkaniu z duchem panny Jessel Guwernantka decyduje się zostać i powiadomić opiekuna dzieci o tym, co się dzieje w Bly.

Scena 4: Sypialnia. Guwernantka mówi Milesowi o liście do opiekuna i próbuje zdobyć zaufanie chłopca. Jednak w pobliżu cały czas jest Quint, który namawia Milesa, by wykradł list.

Scena 5: Quint. Miles wykrada list.

Scena 6: Fortepian. Miles oczarowuje Guwernantkę i panią Grose swoją grą na fortepianie. W tym czasie Flora niepostrzeżenie wymyka się z domu. Guwernantka zauważa nieobecność dziewczynki i wraz z panią Grose wyrusza na poszukiwania. Miles cieszy się, że jego gra uśpiła czujność opiekunek.

Scena 7: Flora. Guwernantka znajduje Florę z duchem panny Jessel. Usiłuje wymóc na dziewczynce przyznanie, że zjawa jest obok niej. Flora zaprzecza, a pani Grose, która nie widzi ducha, myśli, że zaszła jakaś pomyłka.

Scena 8: Miles. Pani Grose zabiera Florę z Bly. Guwernantka zostaje sama z Milesem i usiłuje przekonać chłopca, by wszystko jej wyjawił. Mimo próśb Quinta, Miles przyznaje się do kradzieży listu. Krzycząc „Peter Quint, ty szatanie”, Miles umiera w ramionach Guwernantki.

DYSKOGRAFIA

  • Pears, Vyvyan, Hemmings, Dyer; English Opera Group Orchestra, dyr. Britten, DECCA 425 672-2LH2 (2CD)
  • Langridge, Lott, Pay, Hulse; Aldeburgh Festival Ensemble, dyr. Bedford, Collins 7030-2 (2CD)
  • Tear, Donath, Watson, Ginn; Orchestra of the Royal Opera House, dyr. Davis, Philips 446 325-2 (2CD) – ścieżka dźwiękowa do filmowej wersji opery w reżyserii Petera Weigla.

Anna Kijak


Patrz też: