Ariodante
Opera w trzech aktach
libretto: anonimowa adaptacja dzieła Antonio Salvi „Ginevra, principessa di Scozia” (1708),
opartego na pieśniach 4-6 „Orlando furioso” Ariosta.
Tekst oryginalny: www.haendel.it lub www.karadar.com/Librettos/handel_ariodante.htmlTłum. Izabela Zofia Zbikowska
Akt I – Akt II – Akt III
OSOBY:
- Król Szkocji (bas)
- Ariodante (alt) książę, królewski wasal
- Ginewra (sopran) córka Króla, narzeczona Ariodanta
- Lurkanio (tenor) brat Ariodanta
- Polinesso (alt) książę Albany (szkocki tytuł książęcy)
- Dalinda (sopran) dwórka Ginewry, zakochana w Polinessie
- Odoardo (tenor) faworyt Króla
AKT I
SCENA 1
Komnata w pałacu królewskim. Ginewra przed lustrem. Dalinda, paziowie i damy dworu.
Ginewra
Aria:
Klejnoty, ozdoby i radość
czynią mą twarz
jeszcze piękniejszą dla mego miłego.
(Wstaje od lustra. Paziowie i dwórki odchodzą.)
Dalinda
A zatem jesteś zakochana, moja Pani?
Ginewra
Moje serce płonie czystym płomieniem, rozpalonym przez miłość.
Dalinda
A król, Wasz ojciec, aprobuje [tę miłość]?
Ginewra
Wręcz podsyca!
Dalinda
Miłuj więc dalej; raduj swe serce.
(Odchodzi)
SCENA 2
Ginewra, Polinesso i Dalinda, która powraca.
Polinesso
Ginewra?
Ginewra
Co za śmiałość!
Zostań Dalindo!
Polinesso
Moje serce nie mogło dłużej żyć z dala od twych pięknych oczu, zatem wybacz jeśli….
Ginewra
Książę, do tej pory twój widok był moim oczom niemiły, ale teraz, kiedy oznajmiłeś, że mnie miłujesz, jest im wstrętny.
Aria:
Bardziej wstrętna mym oczom
niż twój widok, Panie,
nie jest nawet Tezyfona!
Miłość, igrając z nami,
dała ci płonące serce,
a mi serce z lodu.
SCENA 3
Polinesso i Dalinda.
Polinesso
Wyniosła piękność!
Dalinda
Panie, na próżno się starasz… Przestań ją kochać. Wierzę, że Ariodante…
Polinesso
…jest moim rywalem?
Dalinda
Nawet więcej: wybrańcem jej serca.
Polinesso
A jej ojciec?
Dalinda
Aprobuje ich uczucie, na co więc liczysz?
Aria:
Otwórz oczy i dostrzeż
ukryte cierpienie innych:
ktoś do ciebie wzdycha,
ale ty nie słuchasz.
[A ona] mową milczenia,
podmuchem westchnień
zdradza piękny
płomień, który trawi jej pierś.
SCENA 4
Polinesso sam.
Polinesso
Moja nadziei, co ty na to? Opuszczasz mnie? Nie! Odwagi, Polinesso! Skoro Dalinda wyznała ci miłość, wznieśmy sprytną przeszkodę, by mój rywal nie zasiadł na tronie.
Aria:
Kiedy podstęp
jest okryty skromnym odzieniem,
ucieka się przed nim i pogardza,
nazywając zdradą.
Ale wychwala się go
jako męską przezorność,
kiedy przywdzieje
zdobniejszą szatę.
SCENA 5
Ogród królewski. Ariodante, następnie Ginewra.
Ariodante
Aria:
Tutaj, w swej własnej mowie, o miłości
prawi memu zakochanemu sercu
strumyk, trawa i drzewa.
Ariodante
Zawsze będę cię kochać, mój skarbie.
Ginewra
Ja także przyrzekam ci, ze moje serce pozostanie [ci] wierne.
Ariodante
Ty jesteś moją panią, ja twym wasalem!
Ginewra
Ariodante, dzięki Miłości moje serce nie jest suwerenne, a ten kto nim rządzi, nie jest wasalem.
Ariodante
Moje serce jest tak zdumione, że wciąż nie dowierza [swemu szczęściu].
Ginewra
Niech zatem moja prawica będzie dla ciebie rękojmią [mej miłości].
Ginewra, Ariodante
Przyjmij (przyjmuję) z tej reki
przysięgę (nagrodę) mojej wierności.
Niech nigdy okrucieństwo nieludzkiego losu
nie zgasi w mym sercu tego pięknego żaru!
SCENA 6
Kiedy powtarzają duet, wchodzi Król i wkracza pomiędzy nich, biorąc oboje za ręce.
Król
Nie przeszkadzajcie sobie, zakochane duszyczki!
Ginewra
Ojcze!
Ariodante
Mój królu!
Król
Zamilczcie i pozwólcie mi też uczestniczyć w waszej radości,
(do Ginewry)
bo ty jesteś jedną częscią mego życia i mej duszy,
(do Ariodante)
a ty drugą.
Ariodante (klęka)
Do twych królewskich stóp…
Król
Wstań, mój drogi Ariodante. W mym wieku muszę myśleć o mej córce i królestwie i nie przychodzi mi na myśl godniejszy małżonek i król niż ty.
Ginewra
O Bogowie, co za radość!
Ariodante
Jeśli tak szczęśliwy los…
Ginewra
… moje serce jest w stanie ogarnąć…
Ariodante
… Jeśli moje serce nie umiera [od nadmiaru szczęścia]…
Ginewra
…[sprawia] to tylko cud miłości.
Król
Idź teraz, moja córko. Na zbliżające się zaślubiny, niech twe serce będzie jeszcze bardziej radosne, twoje oblicze jeszcze urodziwsze, twe włosy jeszcze piękniej ozdobione klejnotami.
Ginewra
Aria:
Wzlatuj, Kupidynie,
uczcij wielka radość
dwóch miłujących się serc.
Tak wielka jest nasza rozkosz,
że nie wiem, jak ją wyrazić,
mogę się jedynie cieszyć.
(Wychodzi)
SCENA 7
Ariodante, Król, Odoardo i straże.
Król
Idź czym prędzej, Odoardo, przygotuj uroczystości; z okazji wesela, niech jutrzejszy dzień będzie pełen uciech i szczęścia.
Odoardo
I niechaj ten pałac, królestwo i świat się radują.
Król
A ty, Ariodante, który jesteś mi tak drogi jak Ginewra, z ręki twego króla przyjmij ten dar. Nie mogę dać ci więcej niż siebie, moją córkę i mój tron.
Aria:
Niech swą trąbką
Sława ogłosi w całym świecie
szczęśliwe wieści.
Niebo wesoło wtóruje,
gdyż radośniejszego dnia
Los nie mógł stworzyć.
(Odchodzi)
SCENA 8
Ariodante sam.
Ariodante
O, szczęśliwe me serce! Po tylu mękach znalazłem się wreszcie w królestwie radości.
Aria:
Na skrzydłach wierności
wzlatuje Kupidyn,
roznieca w sercu triumf
wiary i nadziei.
Nie muszę się więcej bać
okrutnych ciosów losu,
ale z mym pięknym skarbem
wiecznie się radować.
(Odchodzi)
SCENA 9
Wchodzą Polinesso i Dalinda, rozmawiając.
Polinesso
Znam twe cnoty, Dalindo droga, i z twą pomocą chcę zrzucić haniebne jarzmo; odpłacić za wzgardę wzgardą, zostawić Ginewrę, zaślubiny i królestwo.
Dalinda
(Co słyszę? Ach, jakże jestem szczęśliwa!) Na twe rozkazy, Panie…
Polinesso
Tak, tej nocy, kiedy Ginewra będzie spać, przywdziej jej szaty, naśladuj ją we wszystkim, ułóż włosy tak jak ona…
Dalinda
A potem?
Polinesso
Wprowadź mnie do jej komnat tajemnym przejściem w królewskim ogrodzie i udawaj, że jesteś Ginewrą.
Dalinda
Ale mój honor…?
Polinesso
Wiem co to honor należny szlachetnej damie. Jeszcze nie zdecydowałaś?
Dalinda
Siła miłości! Niczego nie można odmówić ukochanej osobie.
Polinesso
Odtąd moje serce będzie tobie całkowicie oddane.
Aria:
W tobie pokładam nadzieję
ukojenia mych ran, piękne oczy.
Tobie chcę poświęcić
uczucie mego serca, urodziwe oczęta.
(Odchodzi)
SCENA 10
Dalinda i Lurkanio.
Lurkanio
Dalindo, na zachodnim horyzoncie słońce właśnie kładzie się do snu, ale w twych pięknych oczach, jeszcze jaśniejsze słońce rzuca swój blask na mnie.
Dalinda
Panie, żarty sobie ze mnie stroisz.
Lurkanio
Jesteś moim jedynym pragnieniem.
Dalinda
Nie do ciebie należę, Panie…
Lurkanio
Jesteś moim bożyszczem.
Dalinda
Skieruj swe pragnienia na znaczniejszy cel.
Lurkanio
Aria:
Mojego serca prześliczne promienie,
chowacie się teraz przede mną;
Ale dlaczego?
Bez was nie potrafię żyć.
Ten żar, który z was emanuje,
ten żar, który mnie rozpalił i wciąż rozpala
i będzie płonął do dnia mej śmierci,
to on dał memu sercu życie.
(Odchodzi)
SCENA 11
Dalinda sama.
Dalinda
Ach! Moje kochające serce płonie innym żarem. I pozostanie wierne na wieczność.
Aria:
Pierwszy żar
jest tak drogi memu sercu,
że nie chcę go ostudzić
moja kochająca dusza.
Jestem wierna,
nigdy okrutna.
Jemu zawsze będzie
wierne moje serce.
(Odchodzi)
SCENA 12
Piękna dolina. Ariodante podziwia krajobraz.
Ariodante
Wydaje [mi] się, że gdziekolwiek się zwrócę, widzę radość i ożywienie.
SCENA 13
Ginewra i Ariodante.
Ginewra
Co to za pomyślna gwiazda prowadzi mnie do ciebie, moje kochanie?
Ariodante
To ty jesteś tą gwiazdą.
Ginewra
Ciesz się, mój drogi, jesteśmy już blisko portu; i nowy dzień przyniesie uwieńczenie naszych pięknych zaślubin.
Ariodante
Szczęśliwi mieszkańcy tej ziemi, piękne nimfy i kochające pastereczki, przyjdźcie sławić tańcem i śpiewem naszą wielką radość.
Symfonia.
Duet:
Ginewra, Ariodante
Odradza się w mym sercu
cudowna radość, cudowna nadzieja,
sprawia to wierna miłość.
Kto nie potrafi wiernie miłować,
nie może mieć nadziei na znalezienie
prawdziwej radości, prawdziwego szczęścia.
Chór:
Kiedy cieszycie się waszą miłością,
piękne dusze, wierni kochankowie,
raduje się serce.
Ginewra, Ariodante
Odradza się w mym sercu,
piękna radość, piękna nadzieja,
sprawia to wierna miłość.
Kto nie potrafi wiernie miłować,
nie może mieć nadziei na znalezienie
prawdziwej radości, prawdziwego szczęścia.
Chór:
Niech każdy próbuje
Naśladować wierność i nadzieje,
Która daje wam szczęście.
Balet.
(Nimfy, pasterze i pasterki)
Chór:
Kiedy cieszycie się wasza miłością,
piękne dusze, wierni kochankowie,
raduje się serce.
AKT II
SCENA 1
Księżycowa noc. Starożytne ruiny, w środku widok sekretnych drzwi do królewskiego ogrodu, prowadzących do komnat Ginewry. Polinesso sam.
Polinesso
Miłość Dalindy zjawiła się w samą porę w moim planie. Przybywaj, Ariodante, przyprowadź go, o Losie, w to miejsce ustronne, do świątyni mej przebiegłej sztuki.
SCENA 2
Ariodante, Polinesso, a potem ukryty Lurkanio; w końcu Dalinda ubrana w strój Ginewry.
Polinesso
Oto on! Przyjacielu, jak się tu znalazłeś?
Ariodante
Tak wielką czuję w sercu radość, że nie mogę zmrużyć oka do snu. Dzięki Miłości, Ginewra, moje kochanie…
Polinesso
Cóż takiego?
Ariodante
Moja małżonka….
Polinesso
Ty śnisz!
Ariodante
Moje serce się raduje.
Polinesso
Ariodante, ty żartujesz.
Ariodante
Ależ to prawda. Przed chwilą dała mi swą rękę w dowód [miłości].
Polinesso
Mi natomiast daje miłosne zadowolenie.
Ariodante (sięgając po miecz)
Co mówisz, książę? Mój miecz cię powstrzyma, bowiem kłamiesz!
Polinesso
Uspokój się; jeśli chcesz przekonać się na własne oczy, sprawię za chwilę, że ujrzysz tę zdradę.
(Wchodzi Lurkanio i ukrywa się wśród ruin)
Lurkanio
Mój brat z księciem? Schowam się tutaj.
Polinesso
(do Ariodante) Ukryj się tu….
Ariodante
Czy mówisz prawdę, czy kłamiesz, ta noc będzie ostatnią dla ciebie lub dla mnie.
Aria:
Przygotuj się na śmierć,
jeśli zobaczę, że kłamiesz.
Ale jeśli moja ukochana zdradziła mnie,
sam umrę z rozpaczy.
(Ariodante chowa się wśród ruin, a Polinesso puka do drzwi, które otwiera Dalinda przebrana za Ginewrę.)
Polinesso
Ginewra?
Dalinda
Mój panie!
(Polinesso wchodzi i drzwi się zamykają)
Lurkanio
Bezwstydna!
Ariodante
Moje oczy, co ujrzałyście?
(idzie szybko w kierunku drzwi)
A jednak to ona… przy tym nieszczęsnym progu, niech śmierć położy kres memu bólowi.
(Wyciąga miecz i opiera rękojeść na ziemi, żeby się zabić, kiedy powstrzymuje go Lurkanio i odbiera mu miecz)
Lurkanio
Powstrzymaj się, bracie! Po co to szaleństwo?!
Aria:
Żyj, aby pomścić
zdradzoną miłość i skalany honor.
Zatopić w sobie
ten okrutny miecz
w imię niewiernej kobiety byłoby tchórzostwem.
(Zabiera miecz)
SCENA 3
Ariodante sam.
Ariodante
Wciąż jeszcze żyję? Bogowie, co zrobię bez miecza? Co mi radzisz, mój smutku?
Aria:
Baw się, niewierna,
w objęciach swego kochanka.
Zdradzony, w ramiona śmierci
rzucę się z powodu twej zdrady.
Ale by zerwać ten haniebny związek,
powrócę jako żałosny cień i nagi duch,
by cię dręczyć.
(Odchodzi)
SCENA 4
Polinesso i Dalinda, ubrana jako Ginewra.
Polinesso (rozglądając się po scenie)
(Moja strzała trafiła w cel. [Ariodante] odszedł zrozpaczony! O, jakże jestem szczęśliwy!)
Dalinda
Żegnaj, Panie. Już świta dzień.
Polinesso
Jeśli wcześniej słyszałaś jedynie wymówki odnośnie tej maskarady, od tej chwili słyszeć będziesz jedynie czułe słowa miłości.
Dalinda
Aria:
Jeśli tak podoba się memu sercu
twoje oblicze, Panie,
kiedy mnie ganisz,
jakże droga mu będzie
twa piękność,
kiedy okażesz mi czułość.
(Wychodzi)
SCENA 5
Polinesso sam.
Polinesso
Jakże udany był mój przewrotny plan, który memu rywalowi zadał ostateczny cios.
Aria:
Skoro przebiegłość przynosi sukces,
na zawsze znienawidzę cnotę.
Każdy kto pragnie czynić jedynie to, co słuszne,
jest zawsze nieszczęśliwy na tym świecie.
(Odchodzi)
SCENA 6
Galeria. Król ze strażą, z towarzyszeniem doradców, później także Odoardo.
Król
Udajmy się, wierni poddani, na radę, by zdecydować, czy książę Ariodante jest godny mego dziedzictwa.
Odoardo (wchodzi)
Nieszczęsny królu! Nieszczęsne królestwo!
Król
Odoardo, cóż to? Mów..
Odoardo
Niech mój ból, moja rozpacz, przemówią do ciebie.
Król
O niebiosa, ześlijcie pocieszenie!
Odoardo
Ariodante…
Król
Co…?
Odoardo
Panie, Ariodante nie żyje.
Król
Jak to? co słyszę? O Bogowie!
Odoardo
Jego giermek przyniósł do pałacu wieści, że nieszczęsny [Ariodante] rzucił się w otchłań morskich fal.
Król
Od tego samego giermka chciałbym usłyszeć o przyczynie jego śmierci. O córko! O ja nieszczęsny! Okrutny losie!
Aria:
Zazdrosny, chciwy losie,
jestem nieszczęsny w tym dniu!
[Odbierając mi] księcia, zabrałeś mi
część mego serca.
A teraz, moją kochaną córkę,
drugą część [mego] serca,
o Bogowie, odbierze mi
być może ból.
(Odchodzi)
SCENA 7
Ginewra, Dalinda, potem Król.
Ginewra
Aria:
Mocno stuka mi serce,
nie rozumiem dlaczego.
Z radości? z bólu?
Kto wie, co to jest?
Dalinda
Bądź dobrej myśli, księżniczko.
Król
Córko, królewska dusza tym się od innych różni, ze dzielnie znosi ciosy niesprawiedliwego losu.
Ginewra
Cóż to za ponury wstęp?
Król
Ach, okrutne nieszczęście!
Ginewra
O! Mów, rodzicielu drogi…
Król
Podpora… Nadzieja królestwa….
Ginewra
O ja nieszczęsna!
Król
W pobliskim morzu, twój małżonek Ariodante…
Dalinda
O niebiosa!
Ginewra
O Boże!
Król
Miotany szaleństwem…
Ginewra
Och, ojcze!
Król
On nie żyje.
Ginewra
Nie zniosę tego! Ja także umieram.
(Upada omdlała na krzesło).
Dalinda
Moja pani!
Król
Moja córko, odwagi, pocieszenia!
Dalinda
Co za nieszczęście!
Król
Co za ból! Córko?
Ginewra
Umieram.
Król
Pomóżcie ją zanieść do najbliższego łoża, słudzy; ja do niej za chwilę powrócę. Ach, nieszczęśliwy dniu!
(Ginewrę przenosi Dalinda, paziowie i inni. Odchodząc, Król natrafia na Odoarda i Lurkania)
SCENA 8
Lurkanio
Mój królu.
Król
Lurkanio, o Bogowie! pociesz się – teraz, kiedy twój brat nie żyje, we mnie znajdziesz rodzica.
Lurkanio
Panie, szukam sprawiedliwości, nie pocieszenia.
Król
Sprawiedliwości? Wobec kogo?
Lurkanio
Wobec sprawcy śmierci mojego kochanego brata.
Król
Jak to? Jeśli w swym szaleństwie….
Lurkanio
Nie, Panie, [jego śmierć] miała sprawcę…
Król
Kto nim był?
Lurkanio
Bezwstydność…
Król
To zdumiewają! Czyja bezwstydność?
Lurkanio
Twojej córki.
Król
O Bogowie, co słyszę!
Lurkanio
Czytaj. (Podaje mu list)
Król
Przez tajemne drzwi królewskiego ogrodu, ostatniej nocy Ginewra wprowadziła pewnego kochanka…
(czyta dalej, ale niższym głosem)
Więcej nie powiem. Ariodante to widział, ja także. Nie wiem, czy to opatrzność czy też nieszczęście, ale gdybym był dalej, mój zrozpaczony brat zabiłby się swym mieczem. Zabrałem miecz i choć nie odwróciłem jego losu, nieco go opóźniłem.
(czyta dalej na głos)
Ale, o Bogowie, nie sposób powstrzymać zrozpaczonego człowieka. Znasz resztę historii, Panie i Ojcze. Musisz ukarać winną!
(opada z bólem na tron)
Lurkanio
Przedstawiłem ci prawdę i jeśli znajdzie się ktoś, kto będzie bronić [Ginewry], poprę swe oskarżenie mieczem.
Aria:
Twoja krew i oddanie
twej córce i sprawiedliwości
walczą teraz w tobie.
Ale ty pokażesz światu, niebiosom,
ze karząc swą winną córkę,
nie postępujesz jak ojciec, ale jak król.
(Odchodzi)
SCENA 9
Król, Odoardo, Ginewra i Dalinda.
Odoardo
Ileż to nieszczęść jeden dzień przyniósł!
Dalinda
Panie, zobacz jak ból odmienił twą córkę; rozdziera szaty i nieprzyjaciela widzi w swej własnej twarzy.
Ginewra
Ojcze…
Król
Ta bezwstydna istota nie jest moją córką!
(podnosi się wzgardliwie i odchodzi)
SCENA 10
Ginewra i Dalinda.
Ginewra
[Nazwał] mnie bezwstydną?
Dalinda
(O niebiosa, co słyszę?)
Ginewra
Mnie? Bezwstydną? Ale dlaczego?
Dalinda
Biedne dziecko!
Ginewra
Bezwstydna, ja bezwstydna?
Dalinda
O Bogowie!
Ginewra
Kim jesteś? Kim był on? Kim jestem ja?
Dalinda
(Och, ona oszalała!)
Ginewra
Furie, przybywajcie z królestwa podziemi; czemu zwlekacie? Chodźcie! Chodźcie i ciśnijcie do czeluści piekielnych całą miłość, jaką znajdziecie na świecie.
Dalinda
Wasza miłość!
Ginewra
Gdzie on jest? Niech powie mi ktoś, kto to wie.
Dalinda
Powróć do siebie, otrząśnij się.
Ginewra
Jakie to ma dla mnie znaczenie, skoro moje cudowne słońce nie żyje.
(Płacze)
Dalinda
Odzyskuje zmysły!
Ginewra
Dalindo, to nie ja jestem tą rozpustnicą?
Czy to powiedział mój ojciec? I dlaczego to powiedział?
Dalinda
Nie wiem.
Ginewra
Ja wiem: by mnie udręczyć.
Dalinda
Pociechy!
Ginewra
Gdzie jestem? Żyję? Czy śnię?
Aria:
Moja okrutna udręka
nie może być już większa.
Śmierci, gdzie się podziewasz,
że jeszcze zachowujesz mnie przy życiu?
Przybywaj! Z moich nieszczęść
nie jesteś najgorsza,
Jesteś od nich wybawieniem.
Balet
Wejście Dobrych Snów.
Wejście Złych Snów.
Wejście Dobrych Melancholijnych Snów.
Walka Złych i Dobrych Snów.
Ginewra
Co ujrzałam? O Boże! O nieszczęsna! Nawet kiedy śnię, mój ból nie zna ukojenia.
AKT III
SCENA 1
Las. Ariodante, w przebraniu, później Dalinda, uciekająca przed dwoma napastnikami.
Ariodante
Bogowie! Pozostawić mnie przy życiu, zsyłając tysiące śmierci – czy to jest litość?
Dalinda
(zza sceny) Łajdacy! Jestem zdradzona! O, niegodziwy diuku!
(Ariodante ściga napastników za sceną).
Ariodante
Z powrotem, zdrajcy!
Dalinda
O Bogowie! Ariodante?
Ariodante
Czy to nie Dalinda? Ależ to ona!
Dalinda
To on! Książę, ty żyjesz? Czy to być może….?
Ariodante
Żyję, Dalindo, dla niewiernej Ginewry.
Dalinda
Ty wierzysz, że Ginewra zdradziła twój honor?
Ariodante
Muszę wierzyć mym oczom.
Dalinda
Padłeś ofiarą księcia Albany, perfidnego niegodziwca, który chciał pozbawić mnie życia, a ciebie królewskiego tronu.
Ariodante
Jak to? Zatem kobieta, którą widziałem… która ograbiła mnie z mej miłości, a siebie z honoru, to nie była Ginewra?
Dalinda
Nie! To byłam ja!
Ariodante
O ja nieszczęsny!
Dalinda
Wysłuchaj mnie, Panie, byłam tak zakochana, że moja dusza….
Ariodante
Chodź ze mną! Resztę usłyszę po drodze!
Aria:
Ciemna noc, nieufne spojrzenie,
nieszczęsne szaty, niespokojne serce,
zniszczyliście wielką wiarę.
Złe podejrzenie, kłamiące oczy,
podły przyjaciel i zdrajca,
odarli mnie ze wszystkiego, co drogie.
(Odchodzi)
SCENA 2
Dalinda sama.
Dalinda
Niewdzięcznik Polinesso! W czym zawiniłam, że śmiercią odwzajemnia moją miłość?
Ach tak, to mój błąd, za bardzo cię kochałam!
Aria:
Obojętne niebiosa, co teraz zrobicie?
Zagrzmijcie, niebiosa, nad głową tego łotra!
Zniszczcie niewdzięcznika,
okrutnika, który mnie zdradził;
Nieukarana perfidia
będzie się śmiać
na widok powalonej
skały lub świątyni.
SCENA 3
Ogród królewski. Król, Odoardo, później Polinesso.
Odoardo
Nie odmawiaj błaganiom swej córki, by mogła ucałować twą dłoń przed śmiercią.
Król
Nigdy! zanim nie zobaczę rycerza gotowego bronić jej honoru, niech nie liczy, ze ujrzy mą twarz.
Polinesso
Mój królu, przygotuj pole do pojedynku, gdyż to ja będę obrońcą Ginewry.
Aria:
Obowiązek, sprawiedliwość, miłość
rozpalają mi w sercu
pragnienie chwały.
Jeśli takim pięknym życzeniom
gwiazdy są życzliwe,
zwyciężymy!
Król
Niech przyjdzie teraz moja córka.
(Odoardo wychodzi)
Moje uczucia, wystarczająco udawałyście gorliwość i surowość sędziego i króla, teraz sercu kochającego ojca pozwólcie przemówić.
SCENA 5
Król i Ginewra, w towarzystwie straży.
Król
Oto moja córka! Co za widok!
Ginewra
Ojcze, słodkie imię! Przybywam przed twoje oblicze, nie po to, by szukać przebaczenia,
ponieważ nie zawiniłam, ale….
Król
(Och!) Czego chcesz, córko?
Ginewra
Chce, bym nie musiała umierać nienawidzona przez ciebie, ponieważ umieram niewinna.
(Klęka)
Daj mi zaszczyt ucałowania twej kochanej dłoni, która wydała rozkaz śmierci, a będę szczęśliwa…
Król
Proszę. (Och, córko! O Boże!)
(Podaje rękę)
Ginewra
Aria:
Całuję cię, królewska dłoni,
słodka dla mnie, choć tak surowa.
Jesteś mi droga, choć niesprawiedliwa,
jesteś [dłonią] mego ojca, choć jesteś bezwzględna.
Król
Córko, niepewny los wciąż nie zdecydował, czy będziesz żyć, czy umrzesz. Jeśli jesteś niewinna, możesz wciąż liczyć na to, że twój obrońca zwycięży.
Ginewra
Kto nim jest?
Król
Polinesso.
Ginewra
Odrzucam taką obronę!
Król
Ale ja jej pragnę, gdyż chcę zachować twój honor, mój honor i honor tronu.
Aria:
Przyciskam cię do piersi i odchodzę,
ale serce me nakazuje
ruch przeciwny ruchom stóp.
Żegnaj, córko!
Zostawiam cię, o Boże! nie wiem,
czy cię znów zobaczę,
serce mego serca.
(odchodzi)
SCENA 6
Ginewra i straże.
Ginewra
I tak zostawia mnie ojciec? Bądź silne, moje serce! śmierć jest najmniejszym z moich smutków.
Aria:
Tak, umrę, ale czy moja godność
musi umrzeć wraz ze mną, o Boże?
Sprawiedliwe niebiosa, miejcie litość nad królewskim honorem!
SCENA 7
Pole pojedynku. Król na tronie, ze strażami, Odoardo; Lurkanio uzbrojony, a potem Polinesso, również uzbrojony. Tłum.
Lurkanio
Niech niebo sprzyja słusznej sprawie:
Teraz niech wejdzie na pole ten, kto podtrzymuje niewinność Ginewry i niech jej broni.
Polinesso
Lurkanio, jej obrońca jest już tutaj i ten miecz potwierdzi, że ten, kto oskarża Ginewrę jest fałszywy i kłamie.
(walczą)
Odoardo
Niebiosa, pokarajcie tego, kto się myli.
Lurkanio
Ten cios poświęcam duszy mego brata.
Król
Bogowie!
Polinesso
Umieram!
Król
Biegnij, Odoardo, pomóż umierającemu księciu…
(Odoardo podtrzymuje księcia i wyprowadza go z pola pojedynku)
Lurkanio
Jeśli teraz ktoś jeszcze pragnie bronić winnej niewiasty, niech wystąpi, ja czekam.
Król (Podnosząc się z tronu, by udać się na pojedynek)
Jeśli nie ma nikogo, ja sam będę bronić mego honoru!
SCENA 8
Król i Lurkanio. Ariodante z opuszczoną przyłbicą oraz straże.
Ariodante
Powstrzymaj się, mój Panie. Nie brakuje obrońców niewinności!
Król
O niebiosa! Co słyszę?
Ariodante
Ja będę bronić Ginewry!
Lurkanio
Chwytaj za miecz!
Ariodante
Lurkanio, ja nie bronię niewinności zbrodnią.
(Podnosi przyłbicę)
Lurkanio
Co widzę?
Król
Moje oczy, co widzę? O losie!
Lurkanio
Bogowie! Bracie!
Król
Ariodante! Gdzie jestem?
Lurkanio
Ty żyjesz?
Król
Ty oddychasz?
Ariodante
Życzliwy los sprawił, ze usłyszałem o niebezpieczeństwie, w jakim znalazła się moja księżniczka i o jej niewinności…
Lurkanio
Od kogo? I jak?
Ariodante
Panie, jeśli przyrzeczesz, że wybaczysz Dalindzie niewinny wybryk…
SCENA 9
Ci sami oraz Dalinda i Odoardo.
Król
A gdzie jest Dalinda?
Dalinda
Tutaj. (Kłania się)
Panie, choć wspólniczka Polinessa, ale niewinna…
Odoardo
Panie, umierając, diuk przyznał się do swych czynów.
Dalinda
A zatem nie jestem…
Król
Powstań. Wszystko odpuszczone, wszystko przebaczone. Wystarczy! Biegnę do mej córki;
ty ze mną, Ariodante, a w tym czasie smutek mojego dworu i mojego królestwa niech zamieni się w radość, a płacz w śmiech.
(Odchodzi)
Ariodante
Aria:
Po nocy, ciemnej i złowieszczej,
słońce rozjaśnia niebiosa jeszcze piękniej
i napełnia ziemię radością.
Choć w potwornej burzy
mój statek niemal zatonął,
[teraz] wkracza do portu
i dobija do brzegu.
(Odchodzi)
SCENA 10
Lurkanio i Dalinda.
Lurkanio
Dalindo, wraz z moim bratem powraca ogień mej miłości.
Dalinda
Panie, to wielki honor, ale by być jego godną, chcę najpierw ci jasno pokazać perfidię księcia i moja niewinność.
Lurkanio
Dajcie mi nadzieję, słodkie usta mej najdroższej, a będę szczęśliwy!
Dalinda
Tak, miej nadzieję, ja już się kajam, a nowy płomień rodzi się w mej piersi.
Lurkanio
A zatem kochałaś? o Boże, co słyszę! Kochałaś?
Dalinda
– zdrajcę!
Lurkanio
Czy wciąż go kochasz?
Dalinda
Kajam się, że do tej pory kochałam tak niemądrze.
Lurkanio
Dajcie mi nadzieję…
(Odchodzi)
SCENA 11
Pomieszczenie przeznaczone na więzienie dla Ginewry.
Ginewra
Jak długo mam polegać na niepewnym, nieprzychylnym losie, zawieszona pomiędzy życiem i śmiercią, bez pociechy, porzucona i sama?
Aria:
Opuszcza mnie, o Bogowie, moja wytrwałość,
teraz, kiedy mój ból zbliża się ku końcowi,
pozostaje mi jedynie nadzieja śmierci…
SCENA 12
Na dźwięk radosnej symfonii wkraczają Król, Ariodante, Dalinda, Lurkanio i Odoardo.
Król
Córko, niewinna córko! Jesteś wolna, wolna! Podejdź, bym mógł cię objąć, ciesz się triumfem!
Ariodante
Żono, słodka moja żono! To ja zasługuję na śmierć, bo wątpiłem w twą wierność.
Dalinda
Pani, u twych stóp…
Lurkanio
Ginewro, nikczemny podstęp, nad którym ubolewam…
Ginewra
Czy to sen? Czy jawa? Co ja robię? Czy żyję? Ale jak? O niebiosa!…
Król
Dosyć już, moja córko; wkrótce wszystko zrozumiesz: teraz obejmij swego małżonka i osusz łzy.
(Ginewra i Ariodante obejmują się)
Lurkanio
Dalindo, proszę o litość dla mej miłości.
Dalinda
Moja wierność będzie małą nagrodą za twą miłość.
Król
A teraz mój dwór i moje królestwo, tańcem, zabawą i wystawną ucztą niech pokażą naszą wspólną radość.
(Wszyscy wychodzą, z wyjątkiem Ginewry i Ariodante)
Ariodante
Chciałbym mieć tysiąc żyć, by je tobie poświęcić.
Ginewra
Chciałabym mieć tysiąc serc, by je poświęcić tobie.
Ariodante, Ginewra
Ale w tym, które ci daję, więcej jest miłości, wierności i wiary niż w tysiącu.
(Wychodzą)
SCENA OSTATNIA
Hall w pałacu królewskim, na końcu którego widać ozdobne schody, wsparte na kolumnach. Na dole, po obu stronach schodów, dwie pary drzwi, a na górze galeria dla drugiej orkiestry (instrumenty drewniane). Król, Ginewra i Ariodante, trzymają się za ręce, także Dalinda i Lurkanio trzymają się za ręce; Odoardo. Rycerze i damy dworu schodzą ze schodów uroczyście, w tym samym czasie straże i lud wchodzą przez oboje drzwi. Kiedy schodzi Król, zaczyna śpiewać chór, a damy dworu i rycerze ustawiają się do tańca.
CHÓR
Niech wszyscy wychwalają cnotę, która zawsze radośnie triumfuje!
Cnota triumfuje w każdym sercu,
jeśli towarzyszy jej niewinność;
Potrafi zachwycić niebiosa
i poplątać nici Parkom,
rozweselić i pocieszyć duszę.
KONIEC