| Trubadur 3(28)/2003 |
Zithromax is a drug that treats an overactive immune response that occurs within the body when there is an infection with bacteria. There are multiple sites, including this one, that Dayr Ḩāfir cialis generico mylan provide detailed information about the medication. Lipitor no perscription, lipitor no perscription, lipitor price, lipitor buy lipitor, lipitor drug store online lipitor buy lipitor, lipitor.
Prednisone is an oral corticosteroid drug which is commonly prescribed in medicine for the treatment of acute lymphoblastic leukaemia and acute myelogenous leukaemia, also known as acute myeloid leukaemia or aml. In other cases, it is an appetite suppressant and weight loss https://alunewade.net/70628-viagra-serve-la-ricetta-costo-usa-83073/ pill that comes with a prescription. This is the perfect place to purchase viagra without a prescription or without a doctor’s order.
Mojżesz – biblijny bohater opery
Gościnny występ Opery Lwowskiej
Mojżesz, biblijny prawodawca i przywódca narodu izraelskiego, urodził się w Egipcie w izraelskiej rodzinie z rodu Lewi, najprawdopodobniej w XIII w. pne. Wbrew faraonowi Ramzesowi II Wielkiemu wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej, zapoczątkowując trwającą 40 lat wędrówkę do Kanaanu. Zgodnie z przekazem biblijnym podczas tej wędrówki miał otrzymać od Boga na górze Synaj dekalog i zawrzeć przymierze z Bogiem. Umarł na górze Nebo, przekazawszy władzę Jozuemu, który ostatecznie doprowadził naród do Ziemi Obiecanej. Filozofia Mojżesza stanowiła podstawę biblijnego Pięcioksięgu. Jako prorok jest uznawany i czczony przez wyznawców trzech wielkich religii monoteistycznych – judaizmu, chrześcijaństwa i islamu.
Życie i działalność Mojżesza inspirowały wielu kompozytorów operowych. Z postacią wielkiego proroka zmierzył się 26-letni Gioachino Rossini komponując na początku 1818 roku Mojżesza w Egipcie (Mosé in Egitto) do libretta utalentowanego poety, księdza Andrei Tottoli. Trzyaktowe dzieło miało charakter oratorium scenicznego nazwanego „akcją tragiczno-sakralną”. Kompozytor poszedł nową drogą, tworząc muzykę ascetyczną i wzniosłą, łącząc poetycki mistycyzm z urokiem i teatralnością opery. Premiera odbyła się na scenie Teatro San Carlo w Neapolu. Słuchaczy zachwyciła muzyka, tak różna od tej, którą słyszeli dotychczas w operach Rossiniego. Nie odbyło się jednak bez krytyki, dotyczącej problemów inscenizacyjnych, a nie muzycznych. Widzów rozbawiły niektóre sceny: plaga ciemności egipskich, a zwłaszcza przejście przez Morze Czerwone, przedstawione z naiwną dokładnością. Dzieło grano z powodzeniem, ale początkowe wzruszenie słuchaczy przeradzało się w spontaniczną wesołość, gdy widownię rozśmieszały papierowe fale morskie poruszane przez chłopców widocznych z widowni. Gnębiło to kompozytora, aż zaradził temu niezawodny ksiądz Tottola, który napisał dla Mojżesza wiersz-inwokację do Boga: Z Twego gwiezdnego progu, o Panie, oblicze Swe chciej zwrócić ku Swym dzieciom, o litość błagamy Cię. Ty, który masz w swej pieczy sfery i wszelkie rzeczy, lituj się nędzy naszej, lituj się naszym łzom, prowadź Twój lud tułaczy przed wiekuisty tron. Zachwycony tekstem Rossini natychmiast skomponował muzykę, do modlitwy Mojżesza dołączył modlitwę Arona i chóru Izraelitów. W marcu 1819 roku w Teatro San Carlo zapowiedziano wznowienie „Mojżesza w Egipcie” z dodatkami muzycznymi i nowym finałem, napisanym specjalnie przez kompozytora pana Rossiniego. Publiczność ciekawa nowości przygotowywała się do zwykłej zabawy w trzecim akcie, gdy pojawił się Mojżesz intonując modlitwę. Zasłuchani widzowie oniemieli z zachwytu. Sukces był ogromny i nikt już nie dowcipkował, gdy spełnił się cud i otworzyły się fale. W 1827 roku dokonano adaptacji Mojżesza w Egipcie dla Teatru Włoskiego w Paryżu, gdzie dzieło przyjęto entuzjastycznie. Warszawska premiera opery odbyła się na scenie Teatru Wielkiego w listopadzie 1866 roku, po czym spektakl wznowiono w styczniu 1873 roku.
Ponad sto lat później Mojżesz i jego brat Aron zostali bohaterami opery Arnolda Schönberga, który był również autorem libretta. Dwa akty dzieła powstały w latach 1930-32, niedokończony akt trzeci pozostał w postaci tekstu mówionego, bez muzyki, która była zaledwie naszkicowana, i ostatecznie powstał później, gdy kompozytor mieszkał w Stanach Zjednoczonych. Opera Mojżesz i Aron (Moses und Aaron) jest testamentem artystycznym i ideowym Schönberga, gdyż porusza najtrudniejsze problemy pojmowania świata i życia. Tematyka biblijna pojawiała się wielokrotnie w twórczości kompozytora, który w późniejszych latach życia powrócił do swych korzeni, przechodząc z wyznania ewangelicko-augsburskiego na judaizm. Zbiegło się to z trudną sytuacją polityczną w Europie i koniecznością opuszczenia Niemiec przez kompozytora w 1933 roku. Powstanie opery i innych dzieł inspirowanych sztuką i tradycją żydowską (oratoria Drabina Jakubowa i Kol Nidre, co po hebrajsku znaczy „wszelkie ślubowania”) było protestem przeciw prześladowaniom Żydów i wyrazem solidarności z ofiarami Holocaustu. Libretto Mojżesza i Arona porusza problem konfliktu między braćmi dotyczącego istoty pojmowania Boga. Dla Mojżesza była to istota niewyobrażalna, której nie może przedstawić żaden obraz. Aron, uważając, że lud wybrany musiał mieć bóstwo widzialne i dotykalne, postawił na ołtarzu złotego cielca, co jego brat uznał za grzech bałwochwalstwa. Przywiązany do chwilowego sukcesu i blasku złota Aron jest przedstawiony jako przeciwieństwo myślącego i dążącego do prawdziwych wartości Mojżesza. Jako autor libretta Schönberg stworzył utwór o biblijnej wymowie, jako kompozytor – wzniosłe dzieło przeznaczone na potężny zespół wykonawców. Strona wokalna opiera się na partii Arona napisanej dla tenora lirycznego, natomiast rola Mojżesza to mówiony recytatyw, ale podawany w muzycznych wartościach rytmicznych. Schönberg w swej operze wprowadził częste łączenie śpiewu i rytmicznej deklamacji nie tylko dla solistów, ale także dla chóru. W Mojżeszu i Aronie kompozytor przewidział duży zespół orkiestrowy uzupełniony o fortepian, czelestę, mandoliny, z rozbudowaną grupą instrumentów perkusyjnych, jak również liczny zespół baletowy. Realizacja dzieła wymagała niezwykłych efektów scenicznych, przekraczających możliwości tego, co w tamtych czasach można było przedstawić na scenie operowej. Sam kompozytor, pytany o możliwości wystawienia dzieła, uważał je za częściowo niewykonalne. Wierząc w stały postęp techniki widział potrzebę zastosowania syntetycznie wytworzonego dźwięku. Jednak wykonanie dzieła okazało się realne. Wiosną 1951 roku, kilka miesięcy przed śmiercią kompozytora, w Darmstadcie przedstawiono centralną scenę drugiego aktu – Taniec wokół złotego cielca. Wiadomość o sukcesie, jaki odniosło to wykonanie, była jedną z ostatnich radości w życiu ciężko chorego Schönberga. Całe dzieło wykonano w wersji koncertowej w marcu 1954 roku w Hamburgu, a na scenie przedstawiono w czerwcu 1957 roku w Zurychu.
Na zakończenie sezonu 2002/2003 w warszawskim Teatrze Wielkim odbył się jednorazowy gościnny występ Lwowskiego Państwowego Akademickiego Teatru Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej. Artyści ukraińscy pokazali operę Mojżesz (Moses, ukr. Mojsej) swego współczesnego kompozytora Myrosława Skoryka. W Polsce operę tę przedstawiono po raz pierwszy w roku ubiegłym na IX Festiwalu Operowym w Bydgoszczy. Dzieło powstało dla upamiętnienia 400-lecia opery jako gatunku muzycznego, uczczenia 100-lecia działalności lwowskiej sceny operowej i jednocześnie z okazji pielgrzymki papieża Jana Pawła II na Ukrainę. Do zrealizowania tego zamierzenia mogło dojść dzięki przychylności Ojca Świętego, który osobiście zainteresował się propozycją dyrektora teatru lwowskiego Tadeja Edera i zdecydował o finansowym wsparciu w znacznej kwocie 75 tys. dol. Prapremiera odbyła się we Lwowie 23 czerwca 2001 roku, a przedstawienie rozpoczęło się w chwili lądowania papieskiego samolotu na lwowskim lotnisku. Papież niestety nie widział opery z powodu bardzo wypełnionego programu wizyty na Ukrainie.
Kompozytor Myrosław Skoryk jest również dyrygentem, pianistą, muzykologiem i pedagogiem. Urodzony we Lwowie, od dzieciństwa przejawiał zdolności muzyczne, na co zwróciła uwagę blisko spokrewniona z jego rodziną Salomea Kruszelnicka (wielka śpiewaczka była siostrą babki chłopca). Po studiach we Lwowie i Moskwie (u Dymitra Kabalewskiego) Myrosław Skoryk pracował w konserwatoriach we Lwowie i Kijowie. Ma bogaty i różnorodny dorobek kompozytorski: utwory symfoniczne, koncerty fortepianowe i na instrumenty smyczkowe, muzykę kameralną, utwory na fortepian solo i muzykę filmową. Mojżesz jest pierwszym dziełem operowym kompozytora.
Autorzy libretta Bohdan Stelmach i Myrosław Skoryk oparli treść opery na poemacie Iwana Franki, żyjącego w latach 1858-1916 ukraińskiego, choć urodzonego w rodzinie polsko-niemieckiej pisarza, poety i dramaturga. Jako publicysta i działacz społeczny reprezentował światopogląd wybitnie lewicowy i wyrażał dążenie narodu ukraińskiego do niepodległości. Do niedawna opera lwowska nosiła właśnie imię Iwana Franki. Historia Mojżesza i pragnienie narodu żydowskiego posiadania własnej ojczyzny są czytelną analogią do dziejów narodu ukraińskiego, co z oczywistych powodów wykluczało powstanie opery w czasie, gdy Ukraina była jedną z republik radzieckich. Opera składa się z prologu, dwóch aktów i epilogu. Treść obejmuje etap wędrówki Izraelitów przez pustynię Synaj, gdy udręczony wieloletnimi trudami naród przestał wierzyć w realizację marzenia o Ziemi Obiecanej, co nastawiło go wrogo do Mojżesza. On sam jest zrozpaczony, gdyż również zaczyna wątpić w wolę boską. W końcu Jahwe zdecydował, że Mojżesz ujrzy Ziemię Obiecaną, choć do niej nie wejdzie. Podczas burzy na pustyni Mojżesz odchodzi do nieba, ale marzenie narodu się spełnia.
Do tej prostej fabuły Myrosław Skoryk skomponował piękną muzykę. Jest ona daleka od awangardy, melodyjna, łatwa w odbiorze, ale również przejmująca. W wielkich monologach Mojżesza i w partiach chóralnych słychać wyraźny wpływ ukraińskich pieśni ludowych i echa muzyki Musorgskiego. W scenie baletowej aktu pierwszego, gdy odbywa się orgiastyczny taniec dla uczczenia złotego cielca, doszukałam się elementów orientalnych, a także podobieństw do. muzyki Nina Roty do filmów Federica Felliniego. Kompozytor w muzyce podkreślił te fragmenty poematu, w których można odczytać odniesienia do pragnienia wolności narodu ukraińskiego. W akcie pierwszym Mojżesz śpiewa przepiękną arię – opowieść o drzewach, które miały wybrać między sobą króla. Nie został nim ani cedr libański, ani palma, czyli drzewa charakterystyczne dla terenów biblijnych, ani nawet typowa dla Ukrainy brzoza, ale skromny krzak tarniny, który ścieląc się po ziemi, umożliwi dojście do celu. Do prologu i epilogu twórcy opery wprowadzili postać poety, który, wierząc w wolność swego narodu, śpiewa: Potrząśniesz Kaukazem, opaszesz się Beskidem, odgłos wolności przepłynie Morzem Czarnym..
Mocną stroną spektaklu byli soliści, przede wszystkim obdarzony pięknym basem Ołeksander Hromysz w roli tytułowej. Śpiewak stworzył również wielką kreację sceniczną. Wspomniana wyżej pieśń o drzewach oraz wstrząsająca scena inwokacji do Boga w drugim akcie to fragmenty dzieła, które wywarły na mnie największe wrażenie. Bardzo podobały mi się dwa głosy basowe – Wołodymyra Krywki kreującego partię Datana (jednego z przeciwników Mojżesza) oraz Wiktora Dudara (głos Jahwe zza sceny). Partię poety wykonał interesująco baryton Ihor Kuszpler. W roli Jochebed – matki Mojżesza, a raczej jej ducha, wystąpiła bardzo dobra mezzosopranistka Natalia Swoboda. Wszyscy pozostali nie wymienieni z nazwiska soliści również zasłużyli na duże uznanie. Jak należało oczekiwać, znakomicie śpiewał chór przygotowany przez Bohdana Heriawenkę, a także chór dziecięcy uczniów Lwowskiej Średniej Szkoły Muzycznej im. Salomei Kruszelnickiej kierowany przez Oksanę Hobę. Śpiewakom towarzyszyła bardzo dobra orkiestra opery lwowskiej prowadzona przez Mychajłę Dutczaka.
Muzyka stanowiła zwartą całość z konsekwentnie zmieniającymi się obrazami. Reżyserem Mojżesza jest Zbigniew Chrzanowski, polski artysta urodzony i pracujący we Lwowie. Poszedł on w kierunku stworzenia dzieła o charakterze oratorium scenicznego, na co złożyła się dość statyczna akcja rozgrywająca się na tle prostych i oszczędnych dekoracji autorstwa Tadeja i Mychajła Ryndzaków, z kostiumami zaprojektowanymi przez Oksanę Zinczenko. Głęboką scenę opery warszawskiej skrócono malarskim tłem przedstawiającym górę Synaj i symboliczny obraz Ziemi Obiecanej. Widzowie opery warszawskiej nagrodzili twórców i wykonawców gorącymi oklaskami i stojącą owacją, a ja zachwyciłam się muzyką Mojżesza i całym spektaklem.
Artyści ukraińscy przywieźli ze sobą nagranie opery w dwupłytowym albumie, który można było kupić po przystępnej cenie. Tu niestety muszę zarzucić niedopracowanie strony edytorskiej płyty, a mianowicie całkowity (!) brak informacji o wykonawcach dzieła. Przy całym podjętym wysiłku i niemałych kosztach należało jeszcze zdobyć się na uzupełnienie albumu wkładką, zawierającą informację o kompozytorze i koniecznie nazwiska solistów i dyrygenta.
Barbara Pardo